Arthur Kleinjan, Ine Lamers, Margo Onnes, Anoek Steketee

Kleinjan, Lamers, Onnes en Steketee maken gebruik van de surreële sfeer en logica van magisch-realistische vertellingen, herinneringen en dromen. Daarmee verbeelden ze het collectieve onderbewustzijn dat onder de oppervlakte van het dagelijks bestaan sluimert, peilen ze naar existentiële menselijke angsten en verlangens, en tasten ze potentiële alternatieve werkelijkheden af.

De spanning tussen de zichtbare en een onzichtbare werkelijkheid wordt tastbaar door bijzonder gebruik van fotografie en film, verhaalstructuren en muziek. De tentoonstelling versterkte de droomachtige impact van de werken door de kijker in een nachtelijke sfeer onder te dompelen.

Elk van de getoonde werken draaide rondom gebeurtenissen en vraagstukken van vandaag en uit het recente verleden, maar benaderde die vanuit een zoektocht naar diepere lagen, zonder oordeel en zonder hang naar de actualiteit. Impliciet biedt de fascinatie voor een diepere of mogelijke andere werkelijkheid die deze kunstenaars delen zo een ander geluid dan onze huidige fixatie op nepnieuws, verzonnen verhalen en alternatieve feiten, die onze omgang met de werkelijkheid momenteel lijkt te domineren.

Margo Onnes rijgt beelden en symbolen uit ons collectieve geheugen volgens de logica van een droom aaneen. Ze presenteerde ‘All Along the Watchtower’, dat werd geïnspireerd door beroemde song uit de jaren ‘60, waarin Bob Dylan met bijbelse en mythische beeldspraak de sfeer van dreigend onheil uit die tijd vertolkte. Deze song kende al veel muzikale herinterpretaties. Onnes vertaalde Dylans enigmatische visioen naar de tijd van nu. Naast duistere droombeelden is er een hoofdrol voor muziek en dans, waarvoor Onnes een bijzondere samenwerking aanging met de psychedelische elektro-folkband Half Way Station en dansers van Conny Janssen Danst.

Arthur Kleinjan presenteerde zijn videotriptiek, ‘Above Us Only Sky’. Een verteller voert ons mee in een magisch-realistische geschiedenis waarin niets verzonnen is. Zijn verhaal begint met een onderzoek naar een vliegtuigongeluk in het communistische Tsjecho-Slowakije, dat één vrouw na een onwaarschijnlijke val uit de lucht overleefde. Van daaruit ontvouwt zich een web van verbanden tussen schijnbaar ongerelateerde gebeurtenissen die op vele punten verknoopt blijken. Kleinjan speelt een slim spel met de surreële logica van toeval, herhaling en synchroniciteit. Imposante beelden van natuurgeweld en van stille getuigen van vergeten geschiedenissen versterken de indruk dat de werkelijkheid wordt gestuurd door krachten en wetmatigheden die aan een rationeel wereldbeeld voorbijgaan.

lees meer

Ine Lamers tast met fotografie en film de oppervlakte af van de zichtbare realiteit. Zij presenteerde toonde haar project over de Siberische stad Zjeleznogorsk, gesticht tijdens de Koude Oorlog om in het geheim plutonium en raketten te produceren. Gesloten voor de buitenwereld en op geen enkele officiële kaart vermeld, vormde de stad voor wie er mocht werken de verwerkelijking van de socialistische heilstaat. De huidige bewoners kozen ervoor hun stad gesloten te houden. Elk onderzoek naar de atoomstad is verboden. Lamers cirkelt al jaren met haar camera rondom deze ondoordringbare plek, als Tarkovsky’s Stalker in de Zone of Kafka’s K rondom Het Slot, waarbij de verborgen stad steeds in een ander licht komen te staan.

Anoek Steketee presenteerde ‘Love Radio‘, een project over maatschappelijk trauma en de rol van media. Haatradio speelde een belangrijke rol in de Rwandese genocide van 1994, waarbij honderdduizenden werden gedood. Op dezelfde frequentie wordt sinds 2004 de populaire radiosoap Musekeweya (Nieuwe Dageraad) uitgezonden, met een hoopvolle boodschap van liefde en verzoening. Kan fictie mensen bij elkaar brengen? Kan verbeelding de basis leggen voor een nieuwe maatschappij? Die vragen riep Steketee op met foto’s en een video-installatie van luisteraars die in de parallelle werkelijkheid van het radiospel verzonken lijken. Met haar theatrale benadering creëert Steketee documentaire beelden die gelijktijdig een innerlijke en uiterlijke werkelijkheid oproepen.

kunstenaars

Arthur Kleinjan, Ine Lamers, Margo Onnes, Anoek Steketee