Rotterdam Cultural Histories #9: Manifesta 1 Revisited

Manifesta werd ontwikkeld door Hedwig Fijen en Jolie van Leeuwen als format voor een reizende kunstmanifestatie die elke twee jaar in een andere Europese stad neerstrijkt. Manifesta 1 werd gepresenteerd in 16 verschillende kunstinstellingen en 36 openbare ruimtes in Rotterdam –  waaronder Villa Alckmaer – de voorganger van TENT – , Witte de With Center for Contemporary Art en V2_ – en was een van de eerste internationale biënnales die samenwerking tussen lokale kunstinstituten en kunstenaars op een dergelijke schaal wilde initiëren. Ook bijzonder was dat er niet één curator werd geselecteerd, maar wel vijf: Katalyn Neray (Hongarije), Rosa Martinez (Spanje), Viktor Misiano (Rusland), Andrew Renton (Verenigd Koninkrijk), Hans-Ulrich Obrist (Zwitserland).

hedendaags Europa
Deze eerste editie van Manifesta richtte zich op onderwerpen rondom het hedendaagse Europa, zoals migratie, vertaling en communicatie, gemeenschap en politiek. Alle kunstwerken van Manifesta 1 werden speciaal voor deze editie vervaardigd en veel van de deelnemende kunstenaars, nu wereldberoemd, beleefden hiermee hun eerste expositie buiten hun eigen land.

In deze archiefpresentatie werd – naast de bijdragen van kunstenaars als Maria Eichhorn, Ayse Erkmen, Vadim Fishkin, IRWIN, Roman Ondák en Huang Yong Ping – speciaal aandacht besteed aan het werk van Oleg Kulik en het Rotterdamse kunstenaarsinitiatief NEsTWORK.

Oleg Kulik
Tijdens Manifesta 1 voerde Oleg Kulik de performance ‘Pavlov’s Dog’ uit, nu bekend als centraal stuk uit zijn oeuvre. Wekenlang nam Kulik de identiteit van een hond aan en verbleef 24 uur per dag bij V2_ Instituut voor de instabiele media, waar hij als hond diverse intelligentie en fysieke testen deed in een ‘laboratorium’.

NEsTWORK
NEsTWORK was een initiatief van de Rotterdamse kunstenaar Jeanne van Heeswijk, dat tot doel had Manifesta wortels te geven in de lokale kunstgemeenschap. De Rotterdamse kunstenaarsgroep bestond naast Van Heeswijk uit Karin Arink, Wapke Feenstra, Edwin Janssen, Menna Laura Meijer, Kamiel Verschuren en Ruud Welten. De groep produceerde in totaal zevenentachtig dagelijkse programma’s met activiteiten, performances, concerten, films, lezingen en debatten op verschillende locaties in de stad.