Jurgen Bey, Demakersvan, Simon Heijdens, Richard Hutten, Hella Jongerius, Chris Kabel, Joris Laarman, Atelier van Lieshout, Bertjan Pot, Wieki Somers.
Eén aspect van de internationale Dutch Design show was opmerkelijk: alle getoonde ontwerpers woonden of werkten in Rotterdam. En vrijwel iedereen kent wel een object van een van hen. De Treetrunk Bench van Jurgen Bey, het No sign of design-meubilair van Richard Hutten, de Bone Chair van Joris Laarman en de meubels van Atelier van Lieshout – allemaal zijn ze ‘Made in Rotterdam’ en iconisch geworden voor Dutch Design.
De Light Shade Shade van Jurgen Bey is een barokke kroonluchter verpakt in een kap van halfdoorzichtig spiegelend folie, die pas zichtbaar wordt zodra de verlichting aangaat. Bey: ‘door gewone dingen net anders te doen, maak je ze bijzonder’. Zo ontstond een serie kasten, die na enkele ingrepen tot iets anders kunnen worden getransformeerd. Uitgangspunt is altijd een antieke tafel waarvoor een passende kist van goedkoop vurenhout wordt gemaakt. In die kist kan de tafel worden vervoerd of bewaard; als je de tafel eruit haalt en bovenop de kist plaatst, ontstaat er een nieuwe mogelijkheid, een werkplek, een slaapplek.
Judith de Graauw, Joep Verhoeven en Jeroen Verhoeven werken sinds 2004 samen onder de naam Demakersvan. Hun ‘onmogelijke’ tafel Cinderella is opgenomen in de collecties van MoMA, New York en het Victoria & Albertmuseum, Londen. Voor de productie maakten zij gebruik van een high-tech snijmachine waarmee ze uit 57 lagen berken multiplex de tafel samenstelden. Demakersvan voelen zich verhalenvertellers met een link naar het verleden. En toch zijn hun producten vernieuwend, zoals het keramische servies waarvan de onderdelen door een ketting met elkaar verbonden zijn. Klaar voor gebruik, maar eerst moet de ketting gebroken worden!
Simon Heijdens‘ bekendste product is Tree, een projectie van een acht meter hoge boom die beweegt op de actuele windgegevens en wordt beïnvloed door passanten. Gefascineerd door de natuur en het gegeven dat wij het grootste deel van de dag in een kunstmatige omgeving doorbrengen, onderzocht Simon Heijdens hoe de natuur terug te brengen in ons dagelijks leven. Een van de projecten die daaruit voortkwamen is Reed, een lichtinstallatie die werkt op windsensoren en bij ieder zuchtje wind beweegt.
Joris Laarman toont met zijn rococo radiator Heatwave dat decoratie en functionaliteit goed samengaan. Na een ontmoeting met een Duitse professor die de principes van botgroei onderzocht, ontwikkelde Laarman zijn Bone Chair. Door het allerslimste groeiprincipe in de natuur na te bootsen, is een stoel ontstaan die efficiënter met materiaal en gewicht omgaat dan de meeste moderne, geometrisch gevormde meubelen.
‘Ontwerpen,’ zegt Richard Hutten, ‘is een denkproces dat het best lukt op plekken waar ik niet gestoord kan worden, liefst op de fiets of in de auto.’ Zo ontstond ook de stapelbare stoel met houten schaal. Een concept waarvoor de stapelbare Vlinderstoel van Arne Jacobson nog altijd het ijkpunt is. Na veel technisch onderzoek ontwikkelde Hutten een stoel met een complexe, maar elegante vorm, zonder enige rechte lijn en zo licht dat hij zich bevindt op de grens van wat met materiaal mogelijk is.
Hella Jongerius trok in 1993 direct internationaal de aandacht met haar afstudeerproject, een collectie zachte vazen. Op uitnodiging van Ikea ontwierp ze Jonsberg, een serie van vier vazen die wereldwijd wordt verkocht. ‘Als ontwerper wil ik nieuwe paden bewandelen. Daarvoor moet je je in de klanten verdiepen.’ Zo ook voor de opdrachten van de Duitse porseleinfabriek Nymphenburg, een bedrijf dat al 250 jaar bestaat. ‘Ik heb bestaande ontwerpen uit de bedrijfsarchieven gekozen en mijn eigen handschrift toegevoegd, zodat het toch hedendaagse stukken werden.’
Shady Lace van Chris Kabel is een parasol die op een zonnige dag schaduwen werpt van takken en bladeren, waardoor de gebruiker de indruk krijgt onder een boom te zitten. ‘Mijn producten moeten een logisch minimalisme bezitten en uitstralen dat de manier waarop ze zijn gemaakt, de enige is.’
Bertjan Pot zegt over zijn werk: ‘Bijna al mijn ontwerpen ontstaan vanuit experimenten met materialen. Ik fantaseer ook graag over productie-processen. Graag houd ik de industrie een spiegel voor: jullie kunnen dit al, maar draai het nu eens om. Of ik bedenk iets waar nog geen machine voor bestaat.’ Zoals voor Random Light, een bolvormige hanglamp die bestaat uit willekeurig om een mal gewikkelde draden. Door de grote vraag is er een machine ontwikkeld om de lamp te maken.
Het bekendste product van Studio Wieki Somers is Bathboat, een bad in de vorm van een binnenstebuiten gekeerde roeiboot. Wieki Somers maakt werken die je wilt koesteren en die de verbeelding prikkelen. Zo ook haar ontwerp High Tea Pot, een porseleinen varkensschedel met een muts van rattenbont. Bij alle producten staat de wisselwerking tussen functie, inhoud en een grote liefde voor het materiaal voorop.
The Board Room door Atelier van Lieshout
TENT voegde de nieuwe installatie Board Room van Atelier Van Lieshout aan de tentoonstelling toe. Het is de directiekamer van het meerjarenproject SlaveCity, een experiment in sociale en ecologische autarkie. Dit zakelijke en bestuurlijke centrum maakt de verrichtingen van de directie duidelijk. Het rijk gedecoreerde tafelservies toont de activiteiten die horen bij de verschillende afdelingen en diensten van SlaveCity, een persoonlijk couvert voor elk van de twintig directeuren, zoals die van de afdelingen Selectie, Veiligheid, Orgaantransplantatie, Slachthuis, Recycling, de afdeling Kunst en Cultuur, etc. Modellen van the Welcoming Center, the Gas Circuit, the Generator, the Female Brothel en een plattegrond van the Call Center, moeten elk mogelijke twijfel over de aard van deze toekomstige stad wegnemen.
(Deze tekst is een bewerking van de tekst van Arjen Ribbens in de publicatie Dutch Design Port, Milk Gallery New York, mei 2007.)
Met dank aan:
De Wereld van de Witte de With
Vivid Vormgeving
kunstenaars
Jurgen Bey, Demakersvan, Simon Heijdens, Richard Hutten, Hella Jongerius, Chris Kabel, Joris Laarman, Atelier van Lieshout, Bertjan Pot, Wieki Somers.